Is fatbike met gashendel gelijk aan motorvoertuig?
Door: Mr. Gérard Koopal
Een probleem wat tegenwoordig steeds vaker voorkomt is een jonge bestuurder op een opgevoerde fatbike die al dan niet van een gashendel is voorzien en daardoor zelfstandig, zonder te trappen, zich kan voortbewegen of harder kan rijden dan is toegestaan (25 km.), om als elektrische fiets met trapondersteuning te kunnen worden gezien.
Het opvoeren van een elektrische fiets dan wel fatbike is meestal niet erg moeilijk en wordt door jonge bestuurders onder de 16 jaar graag gedaan. Hiermee worden deze fietsen niet meer als goedgekeurd beschouwd en dat kan consequenties hebben. Vooral jonge bestuurders van deze vehikels zijn zich niet bewust wat dit betekent als er een ongeluk plaats vindt. Voor (goedgekeurde en toegelaten) pedeleks, snorfietsen en brommers moet je 16 jaar zijn en heb je een rijbewijs, een verzekering en een helm voor de bestuurder en bijrijder nodig als wettelijke verplichting.
Voor elektrische trap ondersteunende fietsen gelden al deze verplichtingen niet. Dat wordt echter anders als de fiets wordt opgevoerd en/of van een gashendel wordt voorzien. Daardoor wordt de fiets gezien als een motorvoertuig.
In onderstaande zaak komen al deze aspecten naar voren.
Een 11-jarige op een fatbike botst tegen een rijdende bestelauto die beschadigt raakt. De eigenaar van de bestelauto daagt de ouders van de fatbike voor de rechter om schadevergoeding.
De kantonrechter stelt dat de veroorzaker (11 jaar) nog geen 14 jaar oud is en dus is een onrechtmatige daad niet aan hem toe te rekenen. Daarom worden de ouders aansprakelijk gesteld.
Voor de vraag of de schade dient te worden vergoed is van belang of het voertuig is aan te merken als een motorvoertuig. De ouders stellen dat de fiets op de Nederlandse markt wordt verkocht met een gedeactiveerde gashendel zodat deze als een fiets met trapondersteuning wordt beschouwd. De rechter gaat hierin mee zodat de reflexwerking van art. 185 WVW niet van toepassing is en de ouders niet aansprakelijk zijn voor de schade op dit vlak.
Tevens wordt gekeken of de fiets harder reed dan 25 kilometer. Dat is niet vast komen te staan. Wel heeft de bestuurder een verkeersfout gemaakt maar deze niet opzettelijk of met bewuste roekeloosheid gemaakt.
Eiser kon ook geen beroep op overmacht doen zodat de schade aan zijn auto in beginsel voor een deel voor eigen rekening komt.
Voor het gedeelte van de schadevergoeding aan de eiser maakt de rechter een causaliteitsafweging (oorzaak en gevolg) en een eventuele billijkheidsregel. Een causaliteit van 80% vindt de rechter redelijk maar door toepassing van een billijkheidscorrectie blijft daar nog maar 50% van over.
De jeugdige bestuurder (11 jaar) komt er hier nog goed vanaf maar bij een gelijke zaak kan dat heel anders aflopen! De ouders moeten dus 50% van de schade aan de eiser betalen.
Dus 14 jaar of ouder (maar ook jonger!) en een opgevoerde fatbike met of zonder gashendel? Je bent niet verzekerd en als je een ongeluk krijgt kan dit jouw en je ouders een hoop geld kosten!
Mr. Gérard Koopal
senior jurist