Erfrecht: het zal je maar gebeuren…

Je beide ouders komen te overlijden. De erfenis bestaat voornamelijk uit schulden. Je gaat, omdat je  je daartoe moreel verplicht voelt, betalingsregelingen treffen voor de schulden van je ouders en openstaande rekeningen voldoen uit je eigen vermogen. Je gedraagt je daarmee alsof je de erfenis volledig aanvaard (de wet noemt dat ‘zuiver’ aanvaarden). Veel later word je ineens geconfronteerd met een grote nieuwe schuld die enorme financiële gevolgen voor je heeft.

Het overkwam een familie in 2017. De overleden vader handelde in oude auto’s. Hij en zijn vrouw hadden het niet breed en werden bijgestaan door een schuldhulpverlener. Ruim anderhalf jaar na het overlijden van hun vader en moeder ontvangt één van de kinderen een brief van een advocaat met een vonnis uit 2013. Daaruit blijkt dat hun vader destijds is veroordeeld om ruim 19.000 euro te betalen voor de aankoop van tweedehands auto’s. Dat bedrag is nooit betaald. De kinderen kunnen dat bedrag bij lange na niet voldoen. Ze schakelen deskundige hulp in en stappen naar de kantonrechter. Ze beroepen zich op een medio 2016 ingevoerd wetsartikel dat een erfgenaam beschermt tegen schulden die hij niet kende en ook niet behoorde te kennen. Binnen 3 maanden na ontdekking van zo’n onbekende schuld kun je, als de erfenis helemaal is afgewikkeld, wat hier het geval was, de rechter vragen om te worden ontheven van de verplichting om de schuld uit eigen vermogen te voldoen. Je moet dan wel kunnen aantonen dat je goed onderzoek hebt gedaan naar de financiële situatie van de overleden persoon en dat je echt niet van de schuld op de hoogte was en ook niet had kunnen zijn. De kinderen konden dat gelukkig aantonen en de rechter oordeelde dat ze de schuld van ruim 19.000 euro niet hoefden te voldoen van hun eigen vermogen. Overigens geldt de bescherming van erfgenamen óók in de situatie dat de erfenis zuiver is aanvaard maar nog niet afgewikkeld. Dan kun je de rechter binnen 3 maanden na het ontdekken van een schuld die je niet kende en ook niet behoorde te kennen verzoeken om de erfenis alsnog beneficiair te aanvaarden. Dat betekent dat je de erfenis accepteert, maar dat je de schulden van de overleden persoon niet van je eigen geld hoeft te betalen.

Als de kinderen in de hierboven beschreven situatie na het overlijden van hun ouders meteen juridische hulp hadden gezocht, dan hadden ze het advies gekregen om de erfenis te verwerpen of beneficiair te aanvaarden. Dan was hen ook geadviseerd om geen betalingsregelingen met de schuldeisers te treffen, omdat dit wordt beschouwd alsof je de erfenis zuiver hebt aanvaard. Met tijdig advies had een procedure voorkomen kunnen worden.

 

Corina Valkenburg

Stichting Wetswinkel Almere